Με τον όρο αθλητικές κακώσεις εννοούμε τους τραυματισμούς που συμβαίνουν στο σώμα μας κατά την άσκησή μας ή κατά τη συμμετοχή μας σε κάποιο άθλημα και μπορούν να συμβούν είτε είμαστε επαγγελματίες αθλητές είτε αθλούμαστε για αναψυχή. Οι τραυματισμοί κατά την άθληση συμβαίνουν είτε από κακή φυσική κατάσταση σαν απόρροια έλλειψης άσκησης στην καθημερινότητά μας, είτε από υπέρχρηση ή υπερβολική εκγύμναση κάποιου μέρους του σώματός μας (εφαρμογή δύναμης μεγαλύτερης από αυτή που μπορεί να αντέξει δομικά το σώμα μας). Άλλες συχνές αιτίες εμφάνισης των κακώσεων αυτών είναι η ελλιπής προθέρμανση, η κακή τεχνική, η παχυσαρκία και η συμμετοχή σε αθλήματα επαφής (αυξάνεται η πιθανότητα τραυματισμού από άμεση πλήξη).
Γενικά οι αθλητικές κακώσεις όπως όλοι οι τραυματισμοί, μπορούν να διακριθούν σε οξείες και χρόνιες. Για παράδειγμα ένα διάστρεμμα στην ποδοκνημική από μια αδέξια προσγείωση μετά από άλμα ή μία θλάση στον προσαγωγό μετά από απότομη αλλαγή κατεύθυνσης, αποτελούν οξείες κακώσεις αφού αποτελούν συνέπεια ενός άμεσου τραυματισμού. Αντίθετα τραυματισμοί του στροφικού πετάλου του ώμου σ’ έναν ρίπτη ακοντίου ή μια έξω επικονδυλίτιδα σ’ έναν τενίστα, αποτελούν παραδείγματα χρόνιων κακώσεων καθώς οφείλονται σε επαναλαμβανόμενους τραυματισμούς στον ώμο ή στον αγκώνα αντίστοιχα από υπερβολική χρήση (σύνδρομα υπέρχρησης – overuse syndromes).
Οι δομές του μυοσκελετικού συστήματος που τραυματίζονται συχνότερα είναι οι μύες, οι τένοντες και οι σύνδεσμοι αλλά κάποιες φορές μπορεί να συμμετέχουν και τα οστά ή οι αρθρώσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές που θεωρούμε έναν τραυματισμό ήπιο ή όχι σοβαρό και όταν παραμένουν τα συμπτώματα και καταφύγουμε σε κάποιον ιατρό, ο τραυματισμός αυτός αποδεικνύεται σοβαρότερος. Γι’ αυτό είναι κεφαλαιώδους σημασίας να ζητούμε ιατρική βοήθεια σε περίπτωση τραυματισμού κατά την άθληση, γιατί κάποιες φορές αυτό που θεωρούμε διάστρεμμα μπορεί να κρύβει ένα κάταγμα ή ένας απλός μώλωπας να κρύβει μια μεγάλη μυϊκή ρήξη.
Συχνές Ερωτήσεις
Ποιες είναι οι συχνότερες αθλητικές κακώσεις;
Οι συχνότερες αθλητικές κακώσεις που αφορούν την ορθοπαιδική σφαίρα είναι:
- Διαστρέμματα – Ρήξεις συνδέσμων (π.χ. ποδοκνημικής, έσω πλάγιος γόνατος)
- Θλάσεις – Ρήξεις μυών (π.χ. προσαγωγών, οπίσθιων μηριαίων)
Οσφυαλγία (πόνος στη μέση) - Κακώσεις γόνατος (π.χ. μηνίσκοι, χιαστοί, χόνδροι)
- Τενοντίτιδες (π.χ. επικονδυλίτιδα, επιγονατιδικού, Αχίλλειου)
- Ρήξεις τενόντων (π.χ. Αχίλλειου, Mallet Finger)
- Εξαρθρήματα (π.χ. ώμου, δακτύλων)
- Κατάγματα εκ κοπώσεως – stress fractures (π.χ. κνήμη, μετατάρσια)
Ποια είναι τα κυριότερα συμπτώματα μιας τέτοιας κάκωσης;
Το κυρίαρχο σύμπτωμα όλων των κακώσεων είναι ο πόνος ανεξάρτητα ποιος ιστός (οστό, μυς, τένοντας ή σύνδεσμος) έχει τραυματιστεί. Πολύ συχνό σύμπτωμα επίσης είναι το οίδημα (πρήξιμο) και συνοδεύει σχεδόν το σύνολο τέτοιων τραυματισμών. Οι μώλωπες (μελανιές) απαντώνται κυρίως όταν ο τραυματισμός αφορά ρήξη κάποιας δομής (π.χ. μυς, σύνδεσμος) και είναι το αποτέλεσμα εσωτερικής αιμορραγίας των μαλακών μορίων που τραυματίσθηκαν. Εάν υπάρχει λύση της συνέχειας του δέρματος (θλαστικό τραύμα) η αιμορραγία είναι εξωτερική και άρα εμφανής. Η δυσκολία στην κίνηση συνοδεύει τον σοβαρό τραυματισμό μιας άρθρωσης ενώ η πλήρης απώλεια κίνησης το εξάρθρημά της. Παράδοξη κίνηση (κίνηση σε σημείο που φυσιολογικά δεν υπάρχει) συναντούμε σε κατάγματα των οστών.
Τι πρέπει να κάνω αμέσως μόλις τραυματισθώ κατά την άθληση;
Οι γενικές οδηγίες που μπορούν να δοθούν για την άμεση αντιμετώπιση των συνηθέστερων αθλητικών κακώσεων (διάστρεμμα, θλάση, κάκωση άρθρωσης) προκειμένου να προληφθεί η περαιτέρω βλάβη συνοψίζονται στον μνημονικό κανόνα RICE ως εξής:
Rest – Ξεκούραση της τραυματισμένης περιοχής με περιορισμό κίνησης και φόρτισης για 48-72 ώρες
Ice – Τοποθέτηση πάγου στην τραυματισμένη περιοχή για 20 λεπτά κάθε 2 ώρες για τις πρώτες 48-72 ώρες
Compression – Εφαρμογή μιας ελαστικής επίδεσης (επίδεσμος ή κηδεμόνας) στην τραυματισμένη περιοχή που επεκτείνεται ψηλότερα και χαμηλότερα από την πάσχουσα περιοχή.
Elevate – Κρατήστε το τραυματισμένο άκρο σε ανάρροπη θέση (ψηλότερα από το επίπεδο της καρδιάς καθ’ όλη τη διάρκεια της αποθεραπείας.
Επικοινωνήστε το συντομότερο δυνατό με τον Ορθοπαιδικό σας για να εκτιμήσει την κατάσταση και να λάβετε αναλυτικές οδηγίες.
ΜΗΝ χρησιμοποιήσετε ζεστά επιθέματα (αυξάνουν την αιμορραγία και το οίδημα)
ΜΗΝ χρησιμοποιήσετε οινόπνευμα (αυξάνει την αιμορραγία και το οίδημα)
ΜΗΝ ασκηθείτε (αυξάνει την αιμορραγία, καθυστερεί την επούλωση)
ΜΗΝ κάνετε μάλαξη (μασάζ) στην περιοχή (αυξάνει το οίδημα, καθυστερεί την επούλωση)
ΠΡΟΣΟΧΗ Σε περίπτωση τραυματισμού κατά την άθληση που εμπλακεί χτύπημα στο κεφάλι ή το πρόσωπο και απώλεια συνείδησης, χτύπημα στον αυχένα ή τη σπονδυλική στήλη, χτύπημα στο μάτι ή σοβαρός τραυματισμός στην κοιλιακή χώρα ή κάταγμα κάποιου οστού: Καλέστε ασθενοφόρο.
Πόσο καιρό θα απέχω από την άσκηση (το άθλημα) που κάνω;
Η διάρκεια της αποθεραπείας από μία αθλητική κάκωση και κατά συνέπεια το διάστημα που θα πρέπει να απέχει κανείς από την άσκηση, είναι άμεσα εξαρτώμενο από τον τύπο αλλά και τη σοβαρότητα του τραυματισμού του. Το μεγαλύτερο σφάλμα στις περισσότερες περιπτώσεις είναι η «αυτοθεραπεία» (διάγνωση, αντιμετώπιση και απόφαση για επάνοδο στην άσκηση βάσει δικών μας εκτιμήσεων). Ο μόνος αρμόδιος να καθορίσει την φύση και βαρύτητα του τραυματισμού σας είναι ο ορθοπαιδικός σας. Αυτός σε συνεργασία με τον φυσικοθεραπευτή σας είναι οι απολύτως υπεύθυνοι για να αποφασίσουν τον ακριβή χρόνο της αποθεραπείας και της επανένταξης στην άσκηση.
Η φυσικοθεραπεία είναι κεφαλαιώδους σημασίας στην αποκατάσταση μιας τραυματισμένης περιοχής και ανάλογα με τον τραυματισμό, μπορεί να περιλαμβάνει θεραπείες για την ανακούφιση απ’ τον πόνο και τη μείωση του οιδήματος ή ασκήσεις για την ενδυνάμωση και την αποκατάσταση του εύρους κίνησης μιας άρθρωσης. Η πορεία της αποκατάστασης θα επιβλέπεται και θα εκτιμάται από τον ιατρό σας σε συνεργασία με τον φυσικοθεραπευτή.
Κάθε προσπάθεια να επιστρέψετε στην άθληση πριν ο τραυματισμός σας αποκατασταθεί σωστά θα προκαλέσει μόνο περαιτέρω ζημιά και θα καθυστερήσει την ανάρρωση. Ο μεγαλύτερος μεμονωμένος παράγοντας κινδύνου για έναν νέο τραυματισμό μαλακών ιστών είναι ένας προηγούμενος τραυματισμός. Ενώ ο τραυματισμός επουλώνεται, μπορείτε να διατηρήσετε τη φυσική σας κατάσταση επιλέγοντας μορφές άσκησης που δεν αφορούν αυτό το μέρος του σώματός σας και μ’ αυτόν τον τρόπο να αποφύγετε τις υποτροπές.
Μπορώ να προφυλαχθώ από αθλητικούς τραυματισμούς;
Μπορείτε να ελαττώσετε τον κίνδυνο αθλητικών τραυματισμών εάν:
Πραγματοποιείτε σχολαστικό ζέσταμα επαναλαμβάνοντας απαλά τις συχνότερες κινήσεις του αθλήματος σας και εκτελώντας αργές, συνεχείς διατάσεις. Οι κρύοι μύες είναι επιρρεπείς σε θλάσεις και ρήξεις. Οι ζεσταμένοι μύες είναι πιο εύκαμπτοι και μπορούν να απορροφήσουν γρήγορες κινήσεις, κάμψεις και τραντάγματα, καθιστώντας λιγότερο πιθανό τον τραυματισμό.
Φοράτε κατάλληλα υποδήματα. Βεβαιωθείτε ότι έχετε την κατάλληλη αθλητική προστασία. Τα παπούτσια ή ο εξοπλισμός που δεν εφαρμόζουν σωστά μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο τραυματισμού.
Δένετε με ταινίες (taping) ή επιδέσμους ευάλωτες αρθρώσεις, εφόσον είναι απαραίτητο.
Χρησιμοποιείτε τον κατάλληλο εξοπλισμό ασφαλείας, όπως προστατευτικά στόματος – δοντιών, μάσκες, κράνη και μαξιλαράκια. Η χρήση του συνιστώμενου προστατευτικού εξοπλισμού μπορεί να βοηθήσει στην προστασία του σώματος από τραυματισμούς.
Πίνετε πολλά υγρά πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το παιχνίδι και προσπαθείτε να αποφεύγετε την άσκηση στο πιο ζεστό μέρος της ημέρας, μεταξύ 11 π.μ. και 3 μ.μ.
Διατηρείτε ένα καλό επίπεδο συνολικής φυσικής κατάστασης, ιδιαίτερα σε περιόδους εκτός σεζόν (κατά τους μήνες μεταξύ των περιόδων παιχνιδιού για ένα άθλημα).
Συνδυάζετε την προπόνηση σας και με άλλα αθλήματα για να εξασφαλίσετε τη καλύτερη δυνατή συνολική φυσική κατάσταση και μυϊκή δύναμη.
Βεβαιώνεστε ότι η προπόνησή σας περιλαμβάνει το κατάλληλο ποσό ταχυδύναμης, ώστε οι μύες να είναι ικανοί να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις μιας κατάστασης παιχνιδιού.
Δεν ασκείτε τον εαυτό σας πέρα από το επίπεδο της φυσικής σας κατάστασης (overload).
Αυξάνετε σταδιακά την ένταση και τη διάρκεια της προπόνησης. Εάν τραυματιστείτε, βεβαιωθείτε ότι έχετε αποθεραπευτεί πριν ξεκινήσετε ξανά τη δραστηριότητα. Μην προσπαθείτε να γυμναστείτε μαζί με τον πόνο. Όταν επιστρέψετε αφού αφήσετε το σώμα σας να αναρρώσει, θα χρειαστεί να ξεκινήσετε πιο χαλαρά στην άσκηση ή το άθλημά σας αντί να ξεκινήσετε με την ίδια ένταση που είχατε πριν τον τραυματισμό.
Επιδιώκετε την απόκτηση καλής φυσικής κατάστασης και τεχνικής. Μάθετε τον σωστό τρόπο κίνησης κατά τη διάρκεια του αθλήματος ή της δραστηριότητάς σας. Διαφορετικοί τύποι άσκησης απαιτούν διαφορετικές στάσεις και κινήσεις. Για παράδειγμα, σε ορισμένα αθλήματα, το να λυγίζετε τα γόνατά σας τη σωστή στιγμή μπορεί να σας βοηθήσει να αποφύγετε τραυματισμό στη σπονδυλική στήλη ή τους γοφούς σας.
Χαλαρώνετε μετά τον αθλητισμό με ήπιες, διαρκείς διατάσεις.
Επιτρέπετε επαρκή χρόνο αποκατάστασης μεταξύ των περιόδων άσκησης. Η ανάπαυση μεταξύ των προπονήσεων δίνει στο σώμα χρόνο για ξεκούραση και αποκατάσταση. Η έναρξη της δραστηριότητας αργά και σταδιακά αυξάνοντας τη δύναμη, την ευλυγισία και την αντοχή δίνει στους μύες, στα οστά και σε άλλους ιστούς την ευκαιρία να προσαρμοστούν σε πιο δύσκολες προπονήσεις, ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο τραυματισμού.
Κάνετε τακτικό ιατρικό έλεγχο.
Τέλος, η ΄΄ακρόαση΄΄ του σώματός μας και η απόσυρση από την άσκηση στα πρώτα σημάδια πόνου, δυσφορίας, πίεσης ή αφυδάτωσης θα συμβάλει στη μείωση του κινδύνου αθλητικών τραυματισμών.
Υπάρχουν ειδικοί ιατροί για τις αθλητικές κακώσεις;
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει θεσμοθετημένη η εξειδίκευση του αθλητίατρου. Οι ορθοπαιδικοί που δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις αθλητικές κακώσεις και χειρουργούν τέτοια περιστατικά, έχουν μεγαλύτερη εμπειρία στην αντιμετώπιση τέτοιων τραυματισμών. Ο κ. Γεωργούλης είναι ένας από αυτούς και μάλιστα κατέχει το FIFA Diploma in Football Μedicine.
Στοιχεία Επικοινωνίας
Ωράριο Λειτουργίας
Δευτέρα: 7μμ – 11μμ
Τρίτη: Κλειστά
Τετάρτη: 7μμ – 11μμ
Πέμπτη: 7μμ – 11μμ
Παρασκευή: Κλειστά
Σάββατο: Κλειστά
Κυριακή: Κλειστά