Αρθρίτιδα Ώμου

Η αρθρίτιδα του ώμου συνήθως προκύπτει από τη σταδιακή φθορά του χόνδρου. Ο χόνδρος υπάρχει σε κάθε άρθρωση του σώματος. καλύπτει την επιφάνεια των οστών μέσα στις αρθρώσεις έχει σκληρότητα και λειότητα σαν γυαλί (υαλοειδής χόνδρος) και μαζί με το αρθρικό υγρό εξασφαλίζει την ομαλή κατά το δυνατόν χωρίς τριβές κίνηση των αρθρικών επιφανειών μεταξύ τους. Ο χόνδρος είναι ένας ζωντανός ιστός πάχους 2 χιλιοστών έως 3 χιλιοστών – περίπου το πάχος ενός ή δύο στρωμάτων χαρτονιού. Αυτό κάνει την επαφή μεταξύ των οστών πιο απαλή. Εάν ο χόνδρος είναι άθικτος, μπορεί να επιτρέψει πολλαπλές περιστροφές χωρίς φθορά της επιφάνειας επειδή είναι λείος.

Η αρθρίτιδα του ώμου συνήθως αναπτύσσεται σε στάδια. Πρώτα ο χόνδρος μαλακώνει, μετά αναπτύσσει ρωγμές στην επιφάνεια, μετά αρχίζει να «ινιδίζεται» (φθείρεται και ξεφλουδίζει) και τέλος φθείρεται πλήρως για να αποκαλυφθεί η επιφάνεια του οστού. Ως αποτέλεσμα, χάνει την ικανότητά του να λειτουργεί ως λεία, ολισθαίνουσα επιφάνεια.

Ο χόνδρος δεν φθείρεται αμέσως σε ολόκληρη την επιφάνεια του οστού σε μια άρθρωση. Αντίθετα, φθείρεται σε διαφορετικά ποσοστά, σε διαφορετικά μέρη. Έτσι, σε άλλα σημεία ο χόνδρος είναι λείος και έχει ικανό πάχος και σε άλλα σημεία έχει φθαρεί πολύ, με αποτέλεσμα η βραχιόνιος κεφαλή να χάσει το σφαιρικό σχήμα της  και γενικά οι αρθρικές επιφάνειες θα είναι πλέον ακανόνιστες.

Μόλις η επιφάνεια γίνει ακανόνιστη, ο χόνδρος μπορεί να υποστεί περαιτέρω βλάβη. Μπορεί να αρχίσει να λεπταίνει, οδηγώντας τελικά στην τριβή των οστών του ώμου μεταξύ τους (τέταρτο στάδιο με πλήρη απώλεια χόνδρου). Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η αρθρίτιδα είναι η τριβή ενός οστού πάνω σε οστό στην άρθρωση, αλλά στην πραγματικότητα η αρθρίτιδα είναι η διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει στην τριβή ενός οστού πάνω σε οστό.

Είναι αδύνατο να πούμε πόσο γρήγορα θα επιδεινωθεί η αρθρίτιδα του ώμου. Η άρθρωση του ώμου κάθε ατόμου έχει διαφορετικούς βαθμούς βλάβης στον χόνδρο. Συνήθως, όταν ορισμένες δραστηριότητες προκαλούν πόνο, αυτό σημαίνει ότι ο χόνδρος δέχεται υπερβολικά φορτία. Γενικά, όσο πιο επώδυνη είναι η δραστηριότητα, τόσο πιο πιθανό είναι να βλάψει περαιτέρω τον χόνδρο και την άρθρωση του ώμου.

Στάδια αρθρίτιδας ώμου

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές μορφές αρθρίτιδας ώμου. Καθεμία αρθρίτιδα μπορεί να έχει διαφορετική προέλευση, ενώ ορισμένες αιτίες της αρθρίτιδας του ώμου είναι ακόμα άγνωστες.

Οστεοαρθρίτιδα ώμου

Η οστεοαρθρίτιδα είναι επίσης γνωστή ως εκφυλιστική ασθένεια των αρθρώσεων. Αυτή σχετίζεται με τη φθορά που αναπτύσσεται με τη γήρανση. Μπορεί επίσης να επηρεάσει κι άλλες αρθρώσεις εκτός από τον ώμο και είναι η πιο κοινή μορφή αρθρίτιδας.

Οστεοαρθρίτιδα ώμου

Ρευματοειδής Αρθρίτιδα Ώμου

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια αυτοάνοση διαταραχή, κάτι που σημαίνει ότι το σώμα σας επιτίθεται στα δικά σας υγιή κύτταρα, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν τον αρθρικό υμένα (επένδυση) της άρθρωσης. Αυτή η φλεγμονώδης αρθρίτιδα μπορεί να είναι παρούσα και στους δύο ώμους ταυτόχρονα.

Ρευματοειδής Αρθρίτιδα

Μετατραυματική Αρθρίτιδα Ώμου

Εάν ο ώμος σας έχει υποστεί κάταγμα, εξάρθρημα ή τραυματισμό με κάποιο άλλο τρόπο, μπορεί να αναπτύξετε μετατραυματική αρθρίτιδα.

Αρθροπάθεια από ρήξη του στροφικού πετάλου του ώμου (rotator cuff arthropathy)

Η αρθροπάθεια του στροφικού πετάλου είναι ένας τύπος αρθρίτιδας του ώμου που μπορεί να αναπτυχθεί μετά από μια μαζική και χρόνια ρήξη του στροφικού πετάλου. Οι τέσσερις τένοντες του στροφικού πετάλου στον ώμο σας τυλίγονται γύρω από το σφαιρικό τμήμα της άρθρωσης του ώμου, κρατώντας το στη θέση του. Εάν ένας ή περισσότεροι από αυτούς τους τένοντες είναι πολύ σχισμένος, αυτό μπορεί να προκαλέσει την τριβή της κεφαλής του βραχιονίου σε άλλα οστά και να αναπτύξει αρθρίτιδα.

Αρθρίτιδα ώμου λόγω αγγειακής (άσηπτης) νέκρωσης

Η αγγειακή (άσηπτη) νέκρωση αναφέρεται στη διαταραχή της παροχής αίματος σε μια περιοχή του σώματος, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο αυτής της περιοχής (νέκρωση). Στον ώμο, η κεφαλή του βραχιονίου (η σφαίρα της άρθρωσης του ώμου) μπορεί να χάσει την παροχή αίματος λόγω ασθένειας, σοβαρών τραυματισμών και άλλων αιτίων. Χωρίς παροχή αίματος, το οστό με το χρόνο νεκρώνεται και καταρρέει, οπότε γίνεται ανομοιόμορφο, προκαλώντας αρθρίτιδα.

Η ποσότητα της απώλειας χόνδρου από τον ώμο ποικίλλει από άτομο σε άτομο και το ίδιο συμβαίνει και με τα συμπτώματα της αρθρίτιδας του ώμου:

• Ο πόνος στην άρθρωση του ώμου είναι το κύριο σημάδι της αρθρίτιδας. Μπορεί να υπάρχει στο μπροστινό, στο πλάι ή στο πίσω μέρος του ώμου. Μερικοί άνθρωποι έχουν πόνο ακόμη και όταν δεν χρησιμοποιούν το χέρι, ενώ κάποιοι έχουν πόνο μόνο όταν το χρησιμοποιούν. Ο πόνος της αρθρίτιδας μπορεί να εμφανιστεί οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας και μπορεί να είναι παρών με ή χωρίς δυσκαμψία των ώμων. Συχνά ο πόνος είναι χειρότερος με την ανύψωση του μέλους, τη μεταφορά βαριών αντικειμένων ή μετά την άσκηση. Ο πόνος μπορεί συχνά να ακτινοβολεί στο χέρι και σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να ακτινοβολεί μέχρι τον αγκώνα και τον καρπό.
• Η δυσκαμψία της άρθρωσης είναι ένα άλλο σημάδι της εξέλιξης της αρθρίτιδας του ώμου. Μπορεί να εμφανίσετε δυσκαμψία ως απώλεια εύρους κίνησης στον ώμο. Καθώς η κίνηση μειώνεται, μπορεί να διαπιστώσετε ότι μπορείτε να κάνετε λιγότερα πράγματα με το χέρι σας και αυτές οι δραστηριότητες μπορεί να είναι περιορισμένες λόγω πόνου.
• Τρίξιμο, κρότος ή κριγμός (crepitus) μπορεί να γίνει αισθητό καθώς η επιφάνεια του χόνδρου είναι ακανόνιστη όταν πάσχει από αρθρίτιδα. Μπορεί να είναι επώδυνο ή όχι. Μερικές φορές ο ώμος μπορεί να «κλειδώσει». Περιστασιακά, επειδή οι επιφάνειες δεν είναι πλέον λείες, μπορεί να νιώσετε τον ώμο να γλιστράει σε ορισμένες θέσεις.

Για τη διάγνωση της αρθρίτιδας του ώμου, ο ορθοπαιδικός σας θα πραγματοποιήσει μια φυσική εξέταση και θα σας κάνει ερωτήσεις σχετικά με τα συμπτώματα και το ιατρικό ιστορικό σας. Ο βαθμός της αρθρίτιδας και η ποσότητα του οστού στην υποδοχή μπορούν να αξιολογηθούν και να επιβεβαιωθούν με ακτινογραφία ή, εφόσον κριθεί απαραίτητο, με αξονική τομογραφία.

Ακτινογραφία αρθρίτιδας ώμου

Η θεραπευτική προσέγγιση της αρθρίτιδας του ώμου μπορεί να έχει και μη χειρουργικό αλλά και χειρουργικό σκέλος που είναι και πιο οριστικό.

Συντηρητική θεραπεία της αρθρίτιδας του ώμου

Ασκήσεις εύρους κίνησης

Η αρχική θεραπεία για την αρθρίτιδα του ώμου είναι η συντηρητική (μη χειρουργική) θεραπεία. Συχνά ξεκινά με ασκήσεις εύρους κίνησης για να κρατήσετε τον ώμο σας ευκίνητο. Εάν το εύρος της κίνησής σας δεν επηρεάζεται, τότε ο στόχος είναι να αποτρέψετε την επιδείνωση. Η απώλεια κίνησης στην άρθρωση του ώμου λόγω αρθρίτιδας είναι συχνά σταδιακή και μπορεί να είναι δύσκολο να παρατηρηθεί πρώιμα. Καθώς η άρθρωση γίνεται πιο δύσκαμπτη, ο πόνος και η ικανότητα για ενεργητική κίνηση μπορεί επίσης να επιδεινωθούν. Συνιστάται να κάνετε διατάσεις για δύο έως τρία λεπτά κάθε μέρα, είτε έχετε απώλεια κίνησης είτε όχι.

Η φυσικοθεραπεία για την αρθρίτιδα του ώμου συνήθως δεν απαιτείται εκτός εάν έχετε ξεκινήσει να χάνετε το εύρος κίνησης του ώμου σας. Η ενδυνάμωση του ώμου με αρθρίτιδα συνήθως δεν συνιστάται, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις θα μπορούσε να προκαλέσει περισσότερο πόνο. Ωστόσο, εάν οι ασκήσεις δεν ενοχλούν τον ώμο, τότε είναι ασφαλές να τις εκτελέσετε.

Τροποποιήσεις των συνηθειών ζωής

Η δεύτερη συντηρητική θεραπεία είναι να αποφύγετε, με λογική, τα πράγματα που κάνουν τον ώμο σας επώδυνο. Γενικά, οτιδήποτε προκαλεί πόνο πρέπει να αποφεύγεται, ειδικά αν ο πόνος παρεμβαίνει στην ποιότητα της ζωής σας. Εάν ο πόνος στον ώμο σας διαρκεί για αρκετές ημέρες και σας ξυπνά τη νύχτα, μπορεί να είναι εύλογο να αναρωτηθείτε πόσο σημαντική είναι αυτή η δραστηριότητα για εσάς. Για παράδειγμα, εάν πονάτε ενώ παίζετε γκολφ, μπορεί να χρειαστεί να μειώσετε σε μία φορά την εβδομάδα αντί να παίζετε καθημερινά.

Έλεγχος Πόνου

Η τρίτη συντηρητική θεραπεία είναι η προσπάθεια ελέγχου του πόνου. Αυτό μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους:

Ο πάγος είναι σύμμαχός σας. Οι παγοκύστες είναι ιδανικές για τον πόνο και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μία ή πολλές φορές την ημέρα, εάν χρειάζεται. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια σακούλα με πάγο ή ένα μαξιλάρι παγοθεραπείας που μπορεί να τοποθετηθεί στην κατάψυξη και να επαναχρησιμοποιηθεί. Η παγοκύστη πρέπει να τοποθετείται στο μπροστινό μέρος, στην κορυφή και στο πίσω μέρος του ώμου. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για 20-30 λεπτά τη φορά. Εάν ο πόνος σας ξυπνά τη νύχτα, σκεφτείτε να κάνετε παγοθεραπεία στον ώμο πριν κοιμηθείτε.

Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η ζέστη είναι καλύτερη θεραπεία για τον πόνο της αρθρίτιδας του ώμου. Η θερμότητα είναι συχνά καλή για το ζέσταμα της άρθρωσης πριν από την εκτέλεση κινήσεων, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε οποιαδήποτε στρατηγική παρέχει την καλύτερη ανακούφιση.

Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο του πόνου, αλλά όλα τα σκευάσματα έχουν τα οφέλη και τις πιθανές επιπλοκές τους. Συζητήστε τα φάρμακά σας με τον γιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψης ή τον ορθοπαιδικό χειρουργό σας για να βεβαιωθείτε ότι δεν έχετε λόγους να αποφύγετε ορισμένα φάρμακα.

Θα μπορούσατε να ξεκινήσετε με παυσίπονα, καθώς έχουν λίγες παρενέργειες. Ωστόσο, μπορεί να επηρεαστεί το ήπαρ σας εάν χρησιμοποιηθούν σε υψηλές δόσεις, επομένως συμβουλευτείτε το γιατρό σας για την καλύτερη δόση. Η επόμενη κατηγορία φαρμάκων που βοηθούν τα συμπτώματα της αρθρίτιδας του ώμου ονομάζονται μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ). Τα περισσότερα ΜΣΑΦ μπορούν να ληφθούν μόνο όταν υπάρχει πόνος, παρέχοντας ανακούφιση μετά τη λήψη τους. Εάν χρειάζεστε πιο σταθερή ανακούφιση από τον πόνο, μιλήστε με το γιατρό σας. Επίσης, τα ΜΣΑΦ δεν πρέπει να λαμβάνονται εάν έχετε ιστορικό αιμορραγίας και έλκους, παίρνετε αντιπηκτικά φάρμακα, έχετε νεφρική ανεπάρκεια, υπέρταση και άλλες καρδιακές παθήσεις. Θα πρέπει να συζητήσετε αυτά τα θέματα με το γιατρό σας πριν πάρετε ΜΣΑΦ.

Ενέσεις για αρθρίτιδα ώμου

Υπάρχουν επί του παρόντος δύο τύποι ενέσεων που μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση από τον πόνο για την αρθρίτιδα του ώμου. Ο πρώτος τύπος είναι οι εγχύσεις κορτιζόνης. Τυπικά, η κορτιζόνη αναμιγνύεται με ένα αναισθητικό σκεύασμα που παρέχει άμεση ανακούφιση από τον πόνο και βοηθά τον γιατρό σας να γνωρίζει εάν η ένεση είναι στο σωστό μέρος. Μόλις εξαφανιστεί το αναισθητικό φάρμακο, η άρθρωση μπορεί να είναι επώδυνη μέχρι να ξεκινήσει η κορτιζόνη. Είναι σημαντικό να ακινητοποιήσετε τον ώμο σας για μια μέρα περίπου μετά την έγχυση.

Οι εγχύσεις κορτιζόνης εφόσον γίνονται σωστά και στοχευμένα δεν βλάπτουν τον ώμο, αλλά οι περισσότεροι χειρουργοί τα περιορίζουν σε όχι περισσότερο από μερικά το χρόνο στις περισσότερες περιπτώσεις αρθρίτιδας. Οι εγχύσεις κορτιζόνης μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο μόλυνσης εάν υποβληθείτε σε ολική αρθροπλαστική ώμου αμέσως μετά την έγχυση. Εάν σκέφτεστε να κάνετε τη χειρουργική επέμβαση, θα πρέπει να αποφύγετε τις ενέσεις κορτιζόνης μερικούς μήνες πριν.

Το άλλο φάρμακο που μπορεί να βοηθήσει στην αρθρίτιδα του ώμου είναι το υαλουρονικό οξύ που παρασκευάζεται συνθετικά. Είναι ένα φυσικό λιπαντικό στο ανθρώπινο σώμα. Αυτή η υγρή ουσία έχει εγχέεται με πολύ καλά αποτελέσματα σε αρθριτικά γόνατα εδώ και πολλά χρόνια. Αυτή η ένεση μερικές φορές βοηθά στον πόνο για έως και δύο χρόνια, αλλά είναι ασυνήθιστο να απομακρύνει όλο τον πόνο για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η τρέχουσα σύσταση είναι να μην κάνετε χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης της άρθρωσης του ώμου εντός τριών μηνών από την έγχυση κορτιζόνης στον ώμο. Εάν σκέφτεστε να χειρουργηθείτε, είναι καλύτερο να αποφύγετε τις εγχύσεις κορτιζόνης μέχρι να το συζητήσετε με το γιατρό σας.

Έγχυση στον ώμο

Όταν οι μη χειρουργικές θεραπείες δεν λειτουργούν πλέον, μπορεί να χρειαστείτε χειρουργική επέμβαση. Οι χειρουργικές επιλογές εξαρτώνται από την ηλικία σας και τον βαθμό της αρθρίτιδας.

Αρθροσκοπικός καθαρισμός ώμου

Αυτή η ελάχιστα επεμβατική διαδικασία χρησιμοποιεί μια μικρή κάμερα (αρθροσκόπιο) και χειρουργικά εργαλεία που εισάγονται μέσω μικρών τομών για να ξεπλύνει και καθαρίσει την άρθρωση του ώμου. Συνιστάται σε ασθενείς με χαμηλότερους βαθμούς αρθρίτιδας και συνήθως δεν συνιστάται όταν υπάρχει πλήρης απώλεια του χόνδρου της άρθρωσης.

Εάν σας έχει μείνει λίγος χόνδρος στην άρθρωση, μερικές φορές ο καθαρισμός μπορεί να προσφέρει ανακούφιση από τον πόνο. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας δεν αφαιρούνται συνήθως τα οστεόφυτα, καθώς αυτά είναι το αποτέλεσμα της αρθρίτιδας και όχι η αιτία, εκτός εάν επιδεινώνουν τον πόνο λόγω πρόσκρουσης. Αυτή η επέμβαση θεωρείται επιτυχημένη εάν ανακουφίσει από τον πόνο για 12 έως 24 μήνες. Αν και σε ορισμένες περιπτώσεις η ανακούφιση από τον πόνο μπορεί να διαρκέσει περισσότερο, αυτή η επέμβαση συνήθως δεν αποτελεί μια μόνιμη λύση για την αρθρίτιδα του ώμου, καθώς δεν αλλάζει τη φυσική εξέλιξη ούτε εξαφανίζει τη νόσο.

Αρθροσκοπικός καθαρισμός ώμου

Αντικατάσταση ώμου – Αρθροπλαστική

Η αντικατάσταση της άρθρωσης του ώμου είναι η προτιμώμενη διαδικασία για την αρθρίτιδα του ώμου τελικού σταδίου. Ανακουφίζει από τον πόνο της αρθρίτιδας και έχει αποδειχθεί ότι διαρκεί για πολλά χρόνια. Σε μια τυπική επέμβαση ολικής αρθροπλαστικής ώμου αντικαθίστανται η βραχιόνιος κεφαλή και τα μέρη της ωμογλήνης της άρθρωσης του ώμου, με τεχνητά μέρη.

Ολική Αρθροπλαστική ώμου

Σε μια επέμβαση ανάστροφης ολικής αρθροπλαστικής ώμου, γίνεται αμοιβαία αλλαγή στις πλευρές της σφαίρας και της υποδοχής της άρθρωσης. Αυτή η διαδικασία μπορεί να γίνει για πολλές καταστάσεις, αλλά χρησιμοποιείται κυρίως όταν υπάρχει ρήξη του στροφικού πετάλου στον ώμο με αρθρίτιδα (rotator cuff arthropathy).

Ανάστροφη αρθροπλαστική ώμου

Υπάρχουν κι άλλοι τύποι αρθροπλαστικών ώμου που δεν χρησιμοποιούνται ευρέως σήμερα. Ένας τέτοιος τύπος είναι η ημιαρθροπλαστική — μια διαδικασία που αντικαθιστά μόνο το σφαιρικό τμήμα της άρθρωσης του ώμου. Υπάρχει επίσης μια επέμβαση που ονομάζεται αρθροπλαστική επιφανείας (resurfacing arthroplasty). Είναι παρόμοια με μια ημιαρθροπλαστική, με τη διαφορά ότι αφαιρείται μόνο η επιφάνεια του χόνδρου και του οστού από την κεφαλή του βραχιονίου (σφαίρα). Η περιοχή γίνεται λεία και στρογγυλεμένη, και ένα μεταλλικό πρόθεμα αντικατάστασης σε σχήμα κοίλου ημισφαιρίου, τοποθετείται στο άνω άκρο του οστού του βραχίονα. Ο ειδικός ορθοπαιδικός χειρουργός, θα σας βοηθήσει να προσδιορίσετε την καλύτερη επιλογή θεραπείας για την αρθρίτιδα του ώμου σας.