Γαγγλιακή Κύστη ή Γάγγλιο

Δεν είναι γνωστό τι ακριβώς πυροδοτεί την έναρξη του σχηματισμού ενός γαγγλίου. Συνηθέστερα απαντούν στις γυναίκες, ενώ συχνότερα εμφανίζονται σε νέους ανθρώπους ηλικίας από 15 έως 40. Ακόμη συχνότερη είναι η εμφάνιση ενός γαγγλίου σε αθλητές ή γυμναστές που ασκούν επανειλημμένη και έντονη φόρτιση στον καρπό τους, λόγω της ενασχόλησής τους

Οι γαγγλιακές κύστεις που αναπτύσσονται στις τελικές αρθρώσεις των δακτύλων – γνωστές και ως βλεννώδεις κύστεις, συσχετίζονται με ύπαρξη αρθρίτιδας στην συγκεκριμένη άρθρωση και εμφανίζονται περισσότερο συχνά σε γυναίκες με ηλικία μεταξύ 40 και 70 έτη.

Μια βλεννώδης κύστη στην τελική άρθρωση του μέσου δακτύλου.

Τα περισσότερα γάγγλια σχηματίζουν έναν ορατό όζο, αν και μερικές φορές μικρά γάγγλια μπορεί να παραμείνουν ΄΄κρυμμένα΄΄ κάτω από το δέρμα (αφανή γάγγλια). Συνήθως τα γάγγλια δεν προκαλούν κάποιο σύμπτωμα, εκτός και αν πιέζουν κάποιο νεύρο που διέρχεται από την άρθρωση, οπότε μπορεί να προκαλούν πόνο, μούδιασμα ή μυϊκή αδυναμία.
Οι πολύ μεγάλες γαγγλιακές κύστεις εκτός από την εμφάνιση μπορεί να προβληματίζουν και λόγω συχνών τραυματισμών τους από άμεση πλήξη τους εξαιτίας του όγκου τους.

Κατά την αρχική εκτίμησή σας από τον ιατρό σας, θα συζητήσετε το ιστορικό σας και τα συμπτώματά σας. Πιθανά θα ερωτηθείτε πόσο καιρό έχει εμφανιστεί το γάγγλιο, για το αν έχει μεταβάλλει το μέγεθός του και αν είναι επώδυνο.

Συνήθως ασκείται από τον ιατρό σας πίεση στο γάγγλιο για να εκτιμήσει την ευαισθησία του. Καθώς το γάγγλιο περιέχει υγρό, είναι διάφανο, οπότε μπορεί ο ιατρός σας να ελέγξει με κάποιο φακό τη διαύγεια της κύστης.

Ακτινογραφίες. Οι ακτινογραφίες παρέχουν καθαρή απεικόνιση πυκνών δομών όπως είναι τα οστά. Αν και τα γάγγλια δεν θα φανούν σε μια ακτινογραφία, αυτή είναι χρήσιμη για τον αποκλεισμό καταστάσεων όπως η αρθρίτιδα ή ένας όγκος των οστών.

Μαγνητική Τομογραφία (MRI) ή Υπέρηχοι. Οι εξετάσεις αυτές απεικονίζουν με μεγάλη ακρίβεια μαλακούς ιστούς όπως είναι η γαγγλιακή κύστη. Μερικές φορές η Μαγν. Τομογραφία ή ο υπέρηχος χρησιμοποιείται για την ανάδειξη ενός αφανούς γαγγλίου ή για την διαφορική διάγνωση της κύστης από κάποιον άλλο όγκο.

Η αρχική αντιμετώπιση ενός γαγγλίου δεν είναι χειρουργική.

Συντηρητική Αντιμετώπιση

Παρατήρηση. Καθώς το γάγγλιο δεν είναι κακόηθες και μπορεί να υποχωρήσει με το χρόνο, εάν δεν προκαλεί συμπτώματα, ο ιατρός σας μπορεί να σας συστήσει να περιμένετε και να το παρακολουθήσετε με έμφαση στο να μην εμφανίσει κάποια ασυνήθιστη αλλαγή.

Ακινητοποίηση. Η έντονη δραστηριότητα προκαλεί την αύξηση του μεγέθους ενός γαγγλίου και πιθανόν την αύξηση της πίεσης κάποιου νεύρου και άρα του πόνου. Ένας νάρθηκας ακινητοποίησης του καρπού θα ανακουφίσει από τα συμπτώματα και θα συμβάλλει στην μείωση του μεγέθους του γαγγλίου. Όταν μειωθεί σημαντικά ο πόνος ο ιατρός σας μπορεί να σας συστήσει ασκήσεις ενδυνάμωσης του καρπού και βελτίωσης του εύρους κίνησής του.

Παρακέντηση. Εάν το γάγγλιο προκαλεί αρκετό πόνο ή περιορίζει σημαντικά την δραστηριότητα, μπορεί ο ιατρός σας να σας συστήσει την παροχέτευση του υγρού για μείωση του μεγέθους του γαγγλίου.

Η διαδικασία αυτή λέγεται παρακέντηση και αναρρόφηση

• Αρχικά αναισθητοποιείται η περιοχή γύρω από το γάγγλιο και στη συνέχεια παρακεντείται η κύστη με μια βελόνη ευρέως αυλού, ώστε το παχύρευστο υγρό να αναρροφηθεί. Μερικές φορές αυτό μπορεί να μην είναι δυνατό.
• Η παρακέντηση συχνά αποτυγχάνει να εξαλείψει το γάγγλιο καθώς η σύνδεσή του με την άρθρωση ή το τενόντιο έλυτρο (μίσχος) δεν μπορεί να αφαιρεθεί. Και εφόσον δεν αφαιρεθεί αυτός ο μίσχος του γαγγλίου, υπάρχει σημαντική πιθανότητα αυτό να ξαναδημιουργηθεί. Έτσι μετά από μια παρακέντηση είναι συχνό φαινόμενο η υποτροπή ενός γαγγλίου
• Η παρακέντηση ενός γαγγλίου συνιστάται μόνο σε γάγγλια της ραχιαίας επιφάνειας του καρπού.

Παρακέντηση και αναρρόφηση του περιεχομένου ενός γαγγλίου

Χειρουργική Αντιμετώπιση

Ο ιατρός σας μπορεί να σας συστήσει χειρουργείο όταν τα συμπτώματά σας δεν υφίενται με την συντηρητική αντιμετώπιση, ή όταν ένα γάγγλιο υποτροπιάσει μετά από παρακέντηση. Η διαδικασία που ακολουθείται τότε είναι η ριζική χειρουργική εκτομή του γαγγλίου.
Η χειρουργική εκτομή περιλαμβάνει εκτός από την κύστη και το τμήμα του αρθρικού θυλάκου ή του ελύτρου, που θεωρούνται ως ο μίσχος απ’ όπου εκπορεύεται το γάγγλιο. Δυστυχώς σε ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό, ένα γάγγλιο μπορεί να υποτροπιάσει ακόμη και μετά από εκτομή του.

Ένα γάγγλιο καρπού αφαιρείται με επέμβαση που ονομάζεται χειρουργική εκτομή.

Η επέμβαση γίνεται συνήθως με τοπική αναισθησία και δεν απαιτεί την παραμονή του ασθενούς στο νοσοκομείο. Ευαισθησία, οίδημα και ελαφρύ άλγος μπορεί να παρατηρηθούν μετά την επέμβαση, αλλά συνήθως μετά από 2 – 3 εβδομάδες ο ασθενής μπορεί να επιστέψει στην καθημερινή του δραστηριότητα.